نژادهای گاو متفاوتی در دنیا وجود دارد که جهت تولید گوشت و یا شیر تطبیق یافتهاند. در این مقاله سعی شده ست تا مهمترین نژاد گاوهای گوشتی با ذکر خصوصیات تولیدی و ظاهری ذکر گردد.
- نژاد گاو آنگوس (Angus)
- نژاد گاو گالووی (Galloway)
- نژاد گاو شاروله (Charolais)
- نژاد گاو گلبویه (Gelbvieh)
- نژاد گاو هرفورد (Hereford)
- نژاد گاو لیموزین (Limousin)
- نژاد گاو پیدمنتس (Piedmontese)
- نژاد گاو شرتهورن (Shorthorn)
- نژاد گاو سمینتال (Simmental) یا فلکویه (Fleckvieh)
- نژاد گاو واگیو (Wagyu)
- نژاد گاو اوکرمارکر (Uckermarker)
- منبع
نژاد گاو آنگوس (Angus)
منشا این نژاد از شمال شرق اسکاتلند است
رنگ
این نژاد مشکی خالص و یا قرمز است
وضعیت شاخ
این نژاد به صورت ژنتیکی فاقد شاخ شده است
بدن
در میان نژاد گاوها، این نژاد جز جثه متوسط محسوب میشود. بدن کشیده یا دندهها تو رفته دارند. شانه و پشت پهن و کشیده و بدنی عضلانی دارد. عضله رامپ (Rump) کشیده و کمی شیبدار که وضعیت مناسبی برای گوسالهزایی مهیا میکند. شکل عضلات هانش (Haunch) عمیق و پهن است. گاو آنگوس با سری سبک و کوچک، استخوانبندی سالم و قوی، اندامهای حرکتی صحیح و کوتاه، سمهای قوی شناخته میشود. پستان به محکمی به بدن چسبیده و به خوبی در جای مناسب در طول و عرض مناسبی از بدن قرار گرفته است.
ویژگیهای تولید
با توجه به خصوصیت آرام این نژاد، کار کردن با این راحتتر است. دندههای عمیق و بدن عضلانی سازگاری بسیار مناسبی با انواع مرتع داشته و در کل دنیا قابل پرورش است. این نژاد حتی با کیفیت پایین مرتع عملکرد شیردهی عالی و بازارپسندی دارد. این نژاد بلوغ زودرس داشته و میتواند در سن ۱۵ ماهگی اولین سرویس گوسالهزایی خود را داشته باشد. اولین زایمان در سن دو سالگی بدون هیچ مشکلی بوده و پس از سومین زایمان به حداکثر وزن خود میرسند. تولید شیر در این نژاد بیش از ۹ ماه بوده و گوساله متولد شده وزن بسیار مناسبی خواهد داشت. ظرفیت بیش از میانگین وضعیت مصرف علوفه خشوی، مدیریت آسان و سودهی بالا از خصوصیات این نژاد است. با وزن بالای قسمتهای مهم و ارزشمند لاشه، این نژاد برتری ژنتیکی عالی برای تولید گوشت و ادامه نسل دارد.
نر | ماده | |
ارتفاع استخوان ساکرال (سانتیمتر) | ۱۴۶ | ۱۳۶ |
وزن (کیلوگرم) | ۱۱۰۰ | ۷۰۰ |
نژاد گاو گالووی (Galloway)
نژاد گالووی به صورت اصیل متعلق به جنوب غرب اسکاتلند است
رنگ
این نژاد رنگهای متفاوتی دارند. ابتداعا، رنگدانههای آن تک رنگ و به رنگ مشکی، قرمز و قهوهای روشن است. البته رنگ سفید این نژاد نیز وجود دارد. رنگ پایه در این حیوان سفید است و رنگدانهها میتواند در عضلات صورت، گوش، دور چشم و سم باشد. همچنین گالووی کمربندی وجود داشته که یک نوار سفید روی بخش جلویی بدن وجود دارد.
وضعیت شاخ
این حیوانات به خوبی از لحاظ ژنتیکی فاقد شاخ شده است
بدن
سر کوتاه و پهن، عضلات فک کشیده و گوشهای رو به بالا و رو به جلو با موهایی بلند است. گردن و سینه محکم، کشیده و عمیق است. بدن این نژاد هارمونی بالایی داشته، متقارن است و فشردگی مناسبی دارد.
وضعیت تولید
به دلیل استحکام، طاقت بالا و غریزهی مادری قوی یکی از بهترین نژادها برای پرورش آزاد سالیانه است. این نژاد ظرفیت مصرف علوفه خشوی بالایی داشته و ظرفیت تولید گوشت با کیفیت بالایی دارد.
نر | ماده | |
ارتفاع استخوان ساکرال (سانتیمتر) | ۱۳۵ | ۱۲۵ |
وزن (کیلوگرم) | ۸۵۰ | ۵۸۰ |
نژاد گاو شاروله (Charolais)
این نژاد اصالتا فرانسوی بوده و متعلق به منطقه شاروله فرانسه است
رنگ
بدن سفید و کرم رنگ / عضلات فک، سم و شاخها رنگ روشنتری است
وضعیت شاخ
این نژاد هم به صورت شاخدار و هم به صورت فاقد شاخ وجود دارد
بدن
سر این حیوان به صورت نسبی کوتاه و پهن با عضلات فک بزرگ است. گردن و سینه بزرگ، کشیده و عمیق و لاشه با هارمونی بالا، متقارن، کشیده و بلند است. از لحاظ عضلانی بودن قوی و حیوان دارای درصد چربی پایین است.
وضعیت تولید
نژاد شاروله به طول عمر و نرخ آبستنی بالا معروف است. با توجه به خصوصیت آرام این گاو، مناسب نگهداری در گله با غریزهی بسیار مناسب مادری است. به علاوه نرخ بسیار بالای وزنگیری و مصرف بالای علوفه در این نژاد مشاهده میگردد. دیگر خصوصیات این حیوانات شامل بازدهی بالای لاشه و عضلانی بودن بالا با چربی پایین میتوان اشاره نمود.
نر | ماده | |
ارتفاع استخوان ساکرال (سانتیمتر) | ۱۵۵ | ۱۴۵ |
وزن (کیلوگرم) | ۱۲۵۰ | ۸۵۰ |
نژاد گاو گلبویه (Gelbvieh)
این نژاد اصالتا متعلق به منطقهی فرانسونیا آلمان است
رنگ
این نژاد تک رنگ بوده و رنگ آن از زرد روشن تا زرد قرمز میباشد. عضلهی صورت و شاخها رنگی روشن و سم رنگی تیره دارد.
وضعیت شاخ
در این حیوان به صورت ژنتیکی شاخ حذف شده است
بدن
این حیوانات جثه متوسط بوده و بدنی عضلانی دارند. ساختار استخوانی محکم و سمهایی استوار دارند
وضعیت تولید
این نژاد به صورت دو منظوره هم برای تولید شیر و هم تولید گوشت مورد استفاده قرار میگیرند. این نژاد با ظرفیت مصرف بالای علوفه همراه با تولید گوشت بالا تقسیم بندی میشود. آبستنی مناسب، زایمان بدون مشکل و تطابقپذیری بسیار بالا از خصوصیات این نژاد است. گوشت یکدست و قوام بالایی دارد.
نر | ماده | |
ارتفاع استخوان ساکرال (سانتیمتر) | ۱۵۵ | ۱۴۵ |
وزن (کیلوگرم) | ۱۲۳۰ | ۷۸۰ |
نژاد گاو هرفورد (Hereford)
این نژاد اصالتا متعلق به هرفوردشایر انگلستان است. تکثیر و اصلاح نژاد در این گاو از قرن ۱۷ در انگلستان انجام میشود.
رنگ
این نژاد پوششی قرمز-قهوهای با سری سفید داشته که به صورت غالب به نسل بعد منتقل میشود. گردن، سینه، پاها و دم نیز سفید است.
وضعیت شاخ
این گاو به صورت ژنتیکی شاخ حذف شده است
بدن
این نژاد متوسط جثه بوده و دارای هارمونی بدنی، تقارن مناسب، ساختار استوار و عمق لاشه بالا است. مخصوصا اندام حرکتی جلویی بسیار عضلانی است.
وضعیت تولید
به دلیل استقامت و ظرفیت بالای مصرف غذا در چراگاه این نژاد بسیار مناسب پرورش و تولید آزاد به صورت سالانه است. این نژاد گوسالهزایی بسیار عالی داشته و با توجه به عضلات تحتانی و لگنی بالا و وزن پایین گوساله به هنگام تولد زایمان بسیار راحتی خواهد داشت. خصوصیت دیگر این نژاد کیفیت گوشت بسیار عالی آن است. لاشهی این نژاد بلوغ زودرس داشته و طعم و بافت عالی دارد. گوشت این نژاد فیبراسیون بالا و بافت مناسبی جهت آشپزی دارد
نر | ماده | |
ارتفاع استخوان ساکرال (سانتیمتر) | ۱۵۰ | ۱۴۰ |
وزن (کیلوگرم) | ۱۱۳۰ | ۷۳۰ |
نژاد گاو لیموزین (Limousin)
این نژاد برای اولین بار از آمریکا به آلمان وارد شده (سال ۱۹۷۵) و از آن زمان تا به حال در کنار شاروله از مهمترین نژادهای گوشتی گردید. این نژاد مناسب پرورش خالص و همچنین پرورش متقاطع با دیگر نژادها است
رنگ
این نژاد تک رنگ و به رنگ قرمز روشن تا تیره است. رنگ روشنی اطراف چشمها، صورت و الگوهای روشنی در کیسهی بیضه و پستان مشاهده میشود
وضعیت شاخ
این نژاد هم به صورت شاخدار و هم به صورت بدون شاخ مشاهده میشود
بدن
این نژاد متوسطالجثه دارای اندام حرکتی صاف و استوار است. سمها روشن و قوی است. گردن و سینه حیوان متراکم با عمق و عرض کافی است. عضلات رامپ (RUMP) کمی شیبدار بوده و به صورت متقارن و به نسبت مناسب است. همچنین در تمام قسمتهای گوشتی عضلات کافی وجود دارد.
خصوصیات تولیدی
گاوهای لیموزین باروری و گوساله زایی خوبی دارند. تولید شیر کافی با غریزهی مادری مناسب از خصوصیات این نژاد است. به علاوه این نژاد تطبیقپذیری بالایی داشته و مخصوصا برای چرا در مراتع بسیار مناسب هستند. همچنین این نژاد چربی شیر بالایی داشته و ظرفیت بالایی برای مصرف علوفه دارند.
نر | ماده | |
طول استخوان ساکرال (سانتیمتر) | ۱۵۰ | ۱۴۰ |
وزن (کیلوگرم) | ۱۱۵۰ | ۷۷۵ |
نژاد گاو پیدمنتس (Piedmontese)
این نژاد اصالتا متعلق به شمال غری استالیا است
رنگ
این نژاد خاکستری روشن با عضلات صورت و مقعد تیره رنگ است. ناحیه دور چشم و اطراف گوش، انتهای دم، لابیا، سم و نوک شاخ تیره رنگ ایت. نرها شانههای تیره رنگتری دارند. گوسالهها به رنگ قرمز-زرد متولد میشوند و پس از چند ماه رنگشان تغییر میکند.
وضعیت شاخ
در این نژاد شاخ به صورت ژنتیکی حذف شده است
بدن
این نژاد متوسطالجثه یا استخوان بندی محکم است. اندامهای حرکتی استوار، موازی و قوی هستند. عضلات تمامی نواخی دارای گوشت پهن و بلند میباشند.
خصوصیات تولید
پیمونتس حیواناتی آرام با قابلیت چرا پذیری بالا هستند. همچنین دارای باروری عالی، طول عمر بالا، گوسالهزایی آسان و غریزهی مادری بالا هستند. پروتئین گوشت تولیدی این نژاد بالا با چربی و درصد استخوان لاشهی پایین است.
نر | ماده | |
ارتفاع استخوان ساکرال (سانتیمتر) | ۱۵۰ | ۱۳۵ |
وزن (کیلوگرم) | ۱۰۰۰ | ۷۰۰ |
نژاد گاو شرتهورن (Shorthorn)
نژاد شورتهورن اصالتا متعلق به انگلستان و به طور دقیق به ناحیهای میان دورهام (Durham) و یورک (York) میباشد. در قرن ۱۹ این نژاد با نژادهای دیگر اروپایی امیخته شد. یک ناحیهی آمیختگی کوچک در اسچلوویگ-هلشتاین (Schlewig-Holestien) آلمان ایجاد شد که کماکان تا امروز وجود دارد.
رنگ
نژاد شورتهورن رنگهای قرمز، سفید، قرمز خاکستری نقطه نقطه و سفید قرمز دیده میشود. عضلات فک این حیوان رنگ جگری دارد.
وضعیت شاخ
این حیوان شاخهای کوتاه داشته اما عموم جمعیت به صورت ژنتیکی شاخ خود را از دست دادهاند
بدن
حیوان متوسطآلجثه به بالا با سری کوچک و بدنی کشیده و جعبهای است. اندامهای حرکتی استوار و مستقیم با سمهایی قوی از خصوصیات این نژاد است. بدن عضلانی در قسمت شانهها، عضلات پشتی و کمری است.
خصوصیات تولید
گوسالههای شورتهورن به گوسالهزایی و نرخ زنده مانی بالای گوسالهها شهره است. این نژاد خاصیت مصرف بالای علوفه خشوی و خوراک دارد. همچنین سریعا بالغ شده و درصد بازده لاشه بالایی دارد
نر | ماده | |
ارتفاع استخوان ساکرال (سانتیمتر) | ۱۵۵ | ۱۴۰ |
وزن (کیلوگرم) | ۱۱۰۰ | ۶۳۰ |
نژاد گاو سمینتال (Simmental) یا فلکویه (Fleckvieh)
رنگ
بدن این نژاد به شدت عضلانی، خلالی و به رنگ قرمز-قهوهای با زمینهی سفید یا زرد است. بخش تحتانی شکم، پاها، و کل سر عموما سفید است.
وضعیت شاخ
شاخ این نژاد به رنگ روشن با نوک زرد به سمت بالا و جانب بدن رشد کرده و در اغلب جمعیتها به صورت ژنتیکی حذف شده است.
بدن
این نژاد متوسطالجثه رو به بزرگ با بدنی کشیده، عمیق و خشک با دست و پای قوی و سمهایی استوار است. این حیوان به شدت عضلانی بوده و عضلات مهم و اقتصادی بدن کاملا بارز و بزرگ است.
خصوصیات تولید
حیوان آرام، بدون بروز خشونت و خصوصا مناسب چرا کردن به واسطهی وزنگیری بالا و مستمر و همچنین گوسالهزایی بدون دردسر با غریزهی بالای مادری است. گوسالهها دارای رشد خوب و زندهمانی بالا و نرخ زایمان خوب هستند. باروری این نژاد بسیار مناسب با ظرفیت بالای مصرف علوفه در طول وزنگیری و رشد عضلانی بالا و همچنین درصد بازدهی بالای لاشه از خصوصیات این نژاد است
نر | ماده | |
ارتفاع استخوان ساکرال (سانتیمتر) | ۱۵۷ | ۱۴۷ |
وزن (کیلوگرم) | ۱۲۰۰ | ۸۰۰ |
نژاد گاو واگیو (Wagyu)
این نژاد اصالتا متعلق به ژاپن است
رنگ
این نژاد به رنگهای سیاه، قرمز و یا قرمز-قهوهای وجود دارد. نژادهای سیاه دارای سمهایی به رنگ قهوهای تیره مایل به سیاه و نژادهای قرمز دارای سمهایی روشن هستند.
وضعیت شاخ
شاخها کوچک و کمی خمیده بوده و مقطع قوی دارند. همچنین به صورت ژنتیکی شاخ در این حیوان حذف گردیده است
بدن
گوسالههای متوسط-الجثه با سری سبک، اندام حرکتی فوقانی قوی، عمق بدنی خوب و هارمونی و تناسب عالی بدن، تقریبا افقی، دارای کمی شیب در کمر و پشت میباشد. حیوان دارای سمهای تقریبا بزرگ، قوی و خشک است. این حیوان هارمونی عضلانی بسیار خوبی داشته و دارای شانههایی عضلانی است. موی بدن کوتاه و صاف است.
خصوصیات تولیدی
خصلت آرامش و صلح طلب این نژاد مناسب برای چراگاه است. حیوان ماده در ۱۵ ماهگی آمادهی باروری میشود. حیوان نر در ۱۲ ماهگی آمادهی جفتگیری میگردد. این نژاد نرخ باروری بالایی داشته و گوساله زایی در فواصل ۳۶۵ روز یکبار صورت میگیرد.گوسالهزایی مداوم و بدون مشکل انجام میشود.این نژاد غریزهی مادری قوی داشته و شیر کافی برای رشد گوسالهی خود تولید میکند. مهمترین خصوصیت این نژاد تولید لاشهی بسیار با کیفیت و نیز گوشتی ویژه حاوی مقادیر بالای چربی بین عضلانی است.
نر | ماده | |
ارتفاع استخوان ساکرال (سانتیمتر) | ۱۴۵ | ۱۳۲ |
وزن (کیلوگرم) | ۱۰۰۰ | ۶۵۰ |
نژاد گاو اوکرمارکر (Uckermarker)
این نژاد اصالتا متعلق به براندربرگ آلمان و محلهای به همین نام است. این نژاد در طول دههی۱۹۷۰ با مخلوط کردن نژاد سمینتال و شاروله پدید آمد.
رنگ
این نژاد به رنگ سفید یا کرم یا زرد روشن تا قرمز-قهوهای با زمینهی سفید وجود دارد
وضعیت شاخ
این نژاد به صورت ژنتیکی اصلاح و شاخ حذف گردیده است
بدن
این نژاد سنگین وزن با عضلات پهن، عمیق و عریض در شانه، پشت، سرینی و کمر است. کمر قوی، اندام حرکتی سالم و قوی و سمهایی استوار هستند
خصوصیات تولید
گوسالههای تولیدی مطابق با استاندارهای یک گوسالهی شیرخوار است. به دلیل تطبیق پذیری و قابلیت مصرف بالای علوفه بسیار برای چراگاه مناسب هستند. حیواناتی آرام بوده و گوسالههای آنان از زنده مانی بالایی برخوردار است. همچنین غریزهی مادری بالایی داشته و تولید گوشت در آنان بدون کاهش ارزش بافت چربی در طول دورهی انتهایی پرورش (Fattening) نیز از نکات مثبت این نژاد است.
نر | ماده | |
ارتفاع استخوان ساکرال (سانتیمتر) | ۱۵۰ | ۱۴۰ |
وزن (کیلوگرم) | ۱۲۵۰ | ۸۵۰ |