دوره پیک شیردهی چیست؟
دوره پیک شیردهی بیشترین میزان تولید شیر یک گاو در ۱۵۰ روز اولیه شیردهی (DIM) پس از زایمان گفته می‌شود. این دوره نشان دهنده یک دوره خشکی موفق و تغذیه و مدیریت اوایل شیردهی است. پیک شیردهی نشان دهنده‌ی میزان پاسخ موفق گاو به تغذیه در دوران خشکی، گوساله زایی و اوایل دوره شیردهی است.
بیشتر گاوها طی روزهای ۴۵ تا ۹۰ پس از شروع شیردهی به پیک می‌رسند و سپس به آرامی تولید کاهش می‌یابد. در واقع هر کیلوگرم شیر بیشتر در پیک تولید برابر با ۲۰۰ الی ۲۵۰ لیتر شیر بیشتر در کل دوره شیردهی است.
تغذیه و مشکلات سلامتی در اوایل دوره شیردهی بر پیک تولید شیر تاثیر می‌گذارد. به عنوان مثال فیبر پایین جیره باعث اسیدوز شکمبه شده که این امر به لنگش و جابه‌جایی شکمبه منتهی میگردد. هر دو مشکل باعث کاهش پیک تولید خواهد شد.
ده راه جهت بهبود عملکرد شیردهی اولیه و پیک تولید
۱- دوره‌ی خشکی موفقیت آمیز گاو شیری
تحقیقات نشان داده است که تغذیه و مدیریت سلامتی و عملکردی گاوها طی دوره خشکی بر عملکرد گاوها پس از زایمان اثرگذار است. بنابراین، برنامه مدیریت گاو خشک خود را ارزیابی کنید. اهداف اصلی در گاوهای خشک شامل:
– حفظ دریافت ماده خشک (۲۸ الی ۳۲ پوند در روز)
– جلوگیری از دریافت انرژی زیاد از طریق غذا
– جلوگیری از افزایش نمره بدنی
– بهبود آسایش حیوان طی این دوره
– توجه به سلامت سم
جهت مطالعه مقاله (دوره خشکی گاو شیری: مدیریت و تغذیه) کلیک کنید
۲- جلوگیری از وقوع تب شیر تحت بالینی
کاهش ریسک بروز تب شیر تحت بالینی (کاهش کلسیم خون) در طول هفته اول پس از زایمان بسیار مهم است. کلسیم پایین خون (کمتر از ۸ میلیگرم/دسی‌لیتر) با موارد زیر مرتبط است:
– کتوز
– تعداد سوماتیک سل بیشتر شیر
– تاخیر در بهبود رحم و آمادگی مجدد آبستنی
– عفونت رحم
– کاهش مصرف خوراک
– کاهش تولید شیر
۳- بهبود مصرف خوراک بلافاصله پس از زایمان
– ۱۰ الی ۱۵ گالن آب گرم در دسترس گاو قرار دهید
– دسترسی آزاد به TMR یا جیره مخلوط کلی
– فرآهم آوردن ۵ الی ۱۰ پوند علوفه
– استفاده از آخور و آبشخور تمیز
۴- بهبود آسایش حیوان
جهت بهبود آسایش حیوان موارد زیر را در نظر داشته باشید
– همیشه ۸۰ الی ۸۵ درصد ظرفیت بهاربند و آغل را پر کنید
– به مدت ۲ الی ۳ هفته گاوهای تازه زایمان کرده را باهم نگهداری کنید
– به ازای هر گاو ۳۰ الی ۳۶ اینچ فضای آخور در نظر بگیرید
– استرس‌های محیطی را خصوصا در طلیسه‌های تازه زایمان کرده کنترل کنید
– از تولید مثل طبیعی گاوها در گله جلوگیری کنید
– در هوای گرم مخصوصا برای گاوهای خشک و شیرده خنک سازی را فراموش نکنید
۵- حفظ سلامت شکمبه و جلوگیری از اسیدوز شکمبه
– برای ۵ روز ابتدایی پس از زایمان حتما میزان کافی علوفه در دسترس گاو قرار دهید. جیره گاوهای تازه زایمان کرده باید میزان کافی فیبر با کیفیت قابل هضم داشته باشد (۳۱ الی ۳۵ درصد NDF)
– اطمینان از دسترسی همیشگی به علوفه و تغذیه دام از آن و جلوگیری از آخور خالی
– دسترسی آزاد به بافر و مانیتور کردن مصرف بافر توسط حیوان
– کاهش ریسک تغذیه آّهسته و یا جیره بندی که ممکن است منجر به اسیدوز شود
۶- گاوهای با تاریخچه مشکلات متابولیک یا بیماری‌های دیگر را شناسایی کنید
گاوهایی که سابقه‌ی تب شیر، کتوز و یا ورم پستان دارند به احتمال زیاد دوباره به آن اختلال و بیماری دچار می‌شوند. این گاوها را تحت نظر گرفته و مدیریت مناسبی جهت جلوگیری از بروز مشکل برای هر کدام انجام دهید. به عنوان مثال گاوهایی که دوقلو آبستن هستند یا طلیسه‌ها را زودتر به دوره خشکی منتقل کنید زیرا این گاوها ۷ الی ۱۰ روز زودتر زایمان میکنند.
۷- ارزیابی نمره بدنی (BCS)
هدف نمره بدنی مناسب ۳ الی ۳.۵ است. باید از افزایش نمره بندی به بیش از ۴ جلوگیری کنید .نمره بدنی پایینتر در زمان زایمان اجازه‌ی تغییرات ۰.۵ الی ۱ واحدی را در گله می‌دهد. این امر باعث ایجاد یک حاشیه امن به منظور جلوگیری از وزن اضافه گاوها میگردد:
– ریسک بالاتر کتوز و کبد چرب
– کاهش نرخ آبستنی مجدد
۸- نقش افزودنی‌های خوراک
گاوهای تازه‌زا صرفه اقتصادی بالاتری جهت مصرف افزودنی‌های خوراک دارند. مطالعات داده‌های زیر را در ارتباط با افزودنی‌ها تایید میکند:
– یونوفورها فرآهم‌اوری گلوکان‌ها را افزایش می‌دهد
– کولین‌های محافظت شده سلامت و عملکرد کبد را بهبود می‌بخشد
– آمینواسیدهای محافظت شده باعث تامین نیاز به آمینواسید بدون نیاز به تغذیه به میزان زیادی پروتئین میگردد
– چربی محافظت شده انرژی مورد نیاز را تامین میکند
– کشت‌های مخمری باعث پایداری تخمیر شکمبه‌ای می‌شوند
۹- جلوگیری از فاکتورهای ضد مغذی
فاکتورهای ضد مغذی شامل غذاهای حاوی کپک، مخمرهای وحشی و غذاهایی با تخمیر ناقص است. مخمر به میزان ضد هزار واحد به ازای یک گرم باعث کاهش مصرف خوراک و کاهش خاصیت هضم پذیری آن می‌شود.
۱۰- تغذیه با میزان مناسب از آنتی اکسیدانت‌ها
آنتی‌اکسیدانت‌ها (مانند ویتامین E و سلنیم) کمک به کاهش اثر استرس اکسیداتیو میکند. استرس اکسیداتیو میتواند نقل و انتقال مقادیر بالایی چربی در بدن، کیفیت پایین هوا و یا آسیب‌های فیزیکی به بدن باشد. تمامی این موارد سیستم ایمنی را سرکوب میکند
مقاله تاثیر بهداشت آب آشامیدنی گاو و گوساله بر تولید کلیک کنید
